Eenheden
In
de natuurkunde, scheikunde en techniek kan van alles gemeten worden. Als
er gemeten wordt, wil je graag weten hoeveel er gemeten is. Stel altijd de
vraag:
"hoeveel wat?".
1000den jaren lang was het geen probleem
allerlei lichaamsafmetingen te gebruiken om afstand te meten. Er werden
hoofdzakelijk korte afstanden gemeten.
Pas de laatste 2000-3000 jaar zijn
er andere afmetingen bijgekomen: de inhoud, tijd, methoden om oppervlakte
te bepalen.
De Babyloniërs (± 2000 v
Chr.) vonden de balans uit zodat massa's vergeleken konden worden. Zij
gebruikten verschillende stenen (op maat gekapt) om zo een vergelijking met het
te meten voorwerp te maken. bijvoorbeeld: deze 6 appels hebben een massa van 4 stenen (stone;
nog steeds een eenheid in Groot Brittanië). Er wordt wel gezegd dat de
Babyloniërs voor het
eerst standaard eenheden hebben bedacht.
Als we teruggaan naar de tijd van Noach’s Ark, was het gemis van een liniaal niet erg.
In
die tijd werd er gebruik gemaakt van lichaamsafmetingen: De elleboog (van topje
de middelvinger tot het puntje van de elleboog) was een veelgebruikte
referentie
De
Romeinen hebben geprobeerd een standaard in te stellen voor wat betreft de
afstand.
Pas
in de 13e eeuw (1334) heeft Koning Edward de eerste in Engeland de
Yard gedefinieerd: een ijzeren staaf ( de ‘Iron Ulna’) had precies de lengte van
1 yard. Deze yard werd gebruikt als standaard lengtemaat.
In
1793 hebben franse wetenschappers in opdracht van Napoleon een nieuw meetsysteem
bedacht: het metrieke stelsel, gebasseerd op wat zij ‘de meter’ noemde. De meter
is, volgens deze wetenschappers in 1983:
De afstand afgelegd door het licht
in
een vacuüm op 1/299.792.458e deel van een seconde
(overhandiging van de 'Iron Ulna' aan Koning Edward)
Ook
Isaac Newton heeft zich beziggehouden met het
standaardiseren van
eenheden. Hij deed het vooral wetenschappelijk.
Napoléon Bonaparte gaf in 1793 wetenschappers de
opdracht een nieuw stelsel van eenheden te bedenken. Hij vond het lastig
dat overal waar hij kwam in zijn Rijk er andere eenheden werden gebruikt
om te meten. De eenheden die werden bedacht waren te delen door 10: meter
- decimeter - centimeter - millimeter. Doordat alles was te delen door
eenzelfde getal (10), en er daardoor een andere meeteenheid ontstond, werd
en wordt dit stelsel het metrieke stelsel genoemd.
Pas in 1837 werd dit stelsel echt
geaccepteerd.
Amerikanen zijn in hun eenheden een beetje eigenwijs. Zij gebruiken tot op de dag
van vandaag eenheden die bijna nergens anders in de wereld worden gebruikt.
Hieronder staan er een paar en je kunt zien wat 'zij' bedoelen met hun eenheden.
Als je een getal invult in het witte rechthoekje, kun je daarna op de rode
letters klikken om te zien hoe 'wij' hetzelfde zeggen. Of juist hoe 'zij' onze
eenheden omrekenen:
Snelheid op zee wordt ook anders gemeten. Deze snelheid wordt gemeten in knopen:
De luchtdruk wordt in
'inches kwik' gemeten. Dat betekent dat zij een buis, met een doorsnede van 1
inch vullen met kwik. De hoogte van de kwikkolom wordt gemeten. De massa die de
kwik heeft, geeft een bepaalde druk
Ook de lengte-eenheid 'meter' wordt niet gebruikt. In plaats van meter wordt de
lengtemaat 'voet' (feet) gebruikt:
Activiteiten
1) Als je de inhoud van
iets wil meten welk meetgereedschap gebruik je dan?
2) Als je de grootheid massa gebruikt,
welke eenheid gebruik je dan om je meetresultaat te omschrijven?
3) Noem tenminste 10 grootheden
(daaraan kun je meten) met hun eenheid (daarin kun je de grootheid meten:
grootheid lengte met de eenheid meter).
4) Er is een nieuwe grootheid ontdekt: Pesten!!!. Bij deze
grootheid moet nog een eenheid worden bedacht. Jij bedenkt meetgereedschap
en de eenheid waarin gemeten wordt. Je legt in maximaal 40 woorden uit
waarom juist dit meetinstrument met deze eenheid.
5) Waarom worden er overal op de
wereld (met uitzondering van Engeland) dezelfde grootheden en eenheden
gebruikt?
Doe de
proef
Maak
de hersenknerser
contact:
info@techna.nl
| hans oostendorp stoommachine
GL KB BB leerweg elektriciteit stroom spanning snelheid proeven natuurkunde techniek docent
vmbo mavo vbo leerlingen kelvin celsius fahrenheit dichtheid massa mars
volume brug motor constructie mir ruimte tandwielen regenboog licht laser
straling atoom practicum maan zon planeten aarde saturnus zon
elektromagnetisme elektromotor pascal magneet dynamo boiler ampere volt
newton kracht hefboom moment onderwijs wps vernieuwde basisvorming lts
vmbo les basisschool watt volt ohm spanning orkaan weer wolken rontgen licht
kleur energie techna natuurkunde techniek scheikunde kinderen kids kidz
werkstuk eenvoudig nieuwe manier van lesgeven presentatie
powerpoint proef hersenknerser hotpot vraag vragen opdracht opdrachten
schakelingen batterij schakelaar elektriciteitscentrale serie parallel
componenten weerstand leerling meester klas les aantekeningen examen
eenvoudig nask leraar lerares docente kerndoel competenties pdf 4e klas 3e
2e 1e belgie start profieldelen vernieud keuzedelen competentie |