De zon

De zon staat in het midden van ons planetenstelsel. Met een doorsnee van 1.400.000 km is deze gasbol bijna 110 maal zo groot als de aarde.

In 26,8 dagen draait de zon eenmaal om haar eigen as.

Bijna 80% van de zon bestaat uit waterstof, en ongeveer 20% Helium. Er is een beetje zuurstof, koolstof en ijzer (ca.0,15%) Deze stoffen zitten vooral aan de oppervlakte. De oppervlakte wordt fotosfeer genoemd.

De oppervlaktetemperatuur ligt rond de 5800 °C. Meer naar het midden (de kern) stijgt deze tot vele  miljoenen graden. In de kern vindt atoomfusies plaats: van Waterstof (H) wordt bijvoorbeeld Helium (He) gemaakt.

Door de kernfusie wordt heel veel energie gemaakt. De energie komt als straling vrij. De zon is een gasbol en is eigenlijk is zij steeds aan het bewegen: hete stoffen komen aan de oppervlakte van de zon, en wanneer het is afgekoeld stroomt het naar het midden.

Deze beweging kan zorgen voor enorme  uitbarstingen aan de oppervlakte van de zon. De uitbarstingen geven steeds zonvlammen die wel 60.000 km lang kunnen worden.

De atmosfeer van de zon bestaat uit drie lagen. Behalve de fotosfeer, die iets dieper ligt, zijn er nog de chromosfeer en de corona (deze kun je alleen maar zien als er een zonsverduistering is).

Foto van een zonsverduistering in 2001. Als je goed kijkt zie je het maanoppervlak

(F. Espenak)

Als je onze zon vergelijkt met andere sterren is de zon maar een klein sterretje. Er zijn sterren die 100 keer groter zijn, maar toch klein lijken omdat ze veel verder weg van de aarde staan.

Het licht van de zon doet er ongeveer 8 minuten over om de aarde te bereiken. Dit betekent dat je, als je naar de zon kijkt, je de zon ziet zoals hij er 8 minuten daarvoor uitzag (je kijkt dus in het verleden!).

De zon is iets minder dan 5 miljard jaar geleden ontstaan uit een wolk van waterstof. deze wol werd door zijn eigen zwaartekracht aangetrokken. Hierdoor werd de zon verhit zodat er een kernreactie begon. Geleerden denken dat de zon nog zo'n 5 miljard jaar zal schijnen voordat alle waterstof op is.

 

Enkele gegevens
Massa in kilogram 1,99 x 1030 
Massa van de aarde in kilogram 5,98 x 1021
Doorsnede op de evenaar van de zon in km 695.000 
Doorsnede van de aarde op de evenaar in km 12.742
dichtheid in g/cm³ 1,41 
zondag in aarddagen op de evenaar

zondag in aarddagen op de polen

zondag in aarddagen in de kern van de zon

25

36

27

ontsnappingssnelheid in km/s 618.02
Oppervlaktetemperatuur in °C 6000
Leeftijd in miljarden jaren

 

4.5

 

Samenstelling van de zon in %
 

Waterstof (H)

Helium (HE)
Zuurstof (O)
Koolstof (C)
Stikstof (N)
Neon (Ne)
IJzer (Fe)
Silicium (Si)
Magnesium (Mg)
Zwavel (S)
Allerlei andere stoffen
 
 

92.1

7.8
0.061
0.030
0.0084
0.0076
0.0037
0.0031
0.0024
0.0015
0.0015
 

Opdracht

1) Waarom lijkt de zon zoveel groter dan andere sterren?

2) Waarom zie je overdag geen andere sterren?

3) hoe kun je de poolster vinden

3) Hoe "oud" kan de zon worden?

 

klik op de aarde: naar startpagina 'planeten'

 

hans oostendorp stoommachine GL KB BB leerweg elektriciteit stroom spanning snelheid proeven natuurkunde techniek docent vmbo mavo vbo leerlingen kelvin celsius fahrenheit dichtheid massa mars volume brug motor constructie mir ruimte tandwielen regenboog licht laser straling atoom practicum maan zon planeten aarde saturnus zon elektromagnetisme elektromotor pascal magneet dynamo boiler ampere volt newton kracht hefboom moment onderwijs wps vernieuwde basisvorming lts vmbo les basisschool watt volt ohm spanning orkaan weer wolken rontgen licht kleur energie techna natuurkunde techniek scheikunde kinderen kids kidz werkstuk eenvoudig nieuwe manier van lesgeven presentatie powerpoint proef hersenknerser hotpot vraag vragen opdracht opdrachten schakelingen batterij schakelaar elektriciteitscentrale serie parallel componenten weerstand leerling meester klas les aantekeningen examen eenvoudig nask leraar lerares docente kerndoel competenties pdf 4e klas 3e 2e 1e belgie start profieldelen vernieud keuzedelen competentie