Communicerende Vaten

"... vaten zijn zo verbonden dat vloeistoffen van het ene vat naar het andere vat kunnen stromen. De vloeistofniveaus liggen alle op hetzelfde horizontale niveau ..."

 

Wat zijn communicerende vaten

 

Dit zijn twee of meer buizen of vaten die aan de onderkant via 1 of meer buizen met elkaar zijn verbonden.

Als een van de buizen wordt gevuld met een vloeistof, dan zal automatisch de andere buis zich ook vullen met die vloeistof. Het vloeistofpeil (de hoogte) zal overal gelijk zijn (zie foto in de titel). Pas als de verbindingsbuisjes te nauw worden kan er een niveauverschil optreden omdat de vloeistof niet meer door die buisjes kan stromen (blijft 'kleven' aan de wand van de buis).

Alle wereldzeeën staan met elkaar in verbinding, zodat het waterniveau overal gelijk is.

Niveauverschillen tussen de wereldzeeën kunnen ontstaan door

-    verschillen in zoutgehalte (de dichtheid verandert daardoor),

-    luchtdrukverschillen

-    temperatuurverschillen

-    getijden (eb en vloed).

Middellandse zee en gibr


Er een niveauverschil tussen de Atlantische Oceaan en de Middellandse Zee (bij de Straat van Gibraltar), dat komt door verschillen in zoutgehalte. In de Middellandse zee is de aanvoer van zoet water klein in vergelijking met de afvoer in de vorm van verdamping. Het gevolg is dat het zoutgehalte groter is dan in de Atlantische Oceaan, en het water een grotere dichtheid heeft. Het niveauverschil dat hierdoor ontstaat, kan niet worden opgeheven door aanvoer van water via de nauwe Straat van Gibraltar. De zeeën zijn geen communicerende vaten.

Water tappen is in Nederland (en veel andere landen) geen probleem. Een eenvoudige draai aan de kraan en wij hebben water. Via een ondergronds leidingnet komt het water uit de watertoren tot in de woning. Wat er gebeurt, kan je met een eenvoudig proefje onderzoeken:

 

De Wet van Pascal

"... een druk uitgeoefend op een deel van een vloeistof, plant zich in alle richtingen voort met dezelfde grootte ..."

Een dikke buis vullen we met een gekleurde vloeistof. Drukken we de vloeistof, in de dikke buis, naar beneden dan zal het vloeistofniveau in de andere buisjes gelijktijdig stijgen en in hetzelfde horizontaal vlak komen te liggen.

Men vult een tweehalzige fles volledig met water en sluit ze af met twee kurken. Geeft men een slag op één van de kurken, dan springt de andere omhoog. Dus de neerwaartse druk op de eerste kurk doet een opwaartse druk ontstaan op de tweede.

 

 

(Blaise Pascal 1623-1662)

Activiteiten

1)  Kan je uitleggen waarom de waterstraal op de hoogste verdieping van een flatgebouw minder krachtig is dan op het gelijkvloers ?

2)  Neem een slang van doorzichtig plastic van minstens 2 meter. In het ene uiteinde steek je een trechter, in het andere een buisje met een vernauwing van het uiteinde. Als je water in de trechter giet, zal uit de kleine opening het water opspuiten als bij een fonteintje.

3)  Hou het stuk met de spuitopening geleidelijk hoger, en kijk wat er dan gebeurt.

Doe de proef

 

contact: info@techna.nl

hans oostendorp stoommachine GL KB BB leerweg elektriciteit stroom spanning snelheid proeven natuurkunde techniek docent vmbo mavo vbo leerlingen kelvin celsius fahrenheit dichtheid massa mars volume brug motor constructie mir ruimte tandwielen regenboog licht laser straling atoom practicum maan zon planeten aarde saturnus zon elektromagnetisme elektromotor pascal magneet dynamo boiler ampere volt newton kracht hefboom moment onderwijs wps vernieuwde basisvorming lts vmbo les basisschool watt volt ohm spanning orkaan weer wolken rontgen licht kleur energie techna natuurkunde techniek scheikunde kinderen kids kidz werkstuk eenvoudig nieuwe manier van lesgeven presentatie powerpoint proef hersenknerser hotpot vraag vragen opdracht opdrachten schakelingen batterij schakelaar elektriciteitscentrale serie parallel componenten weerstand leerling meester klas les aantekeningen examen eenvoudig nask leraar lerares docente kerndoel competenties pdf 4e klas 3e 2e 1e belgie start profieldelen vernieud keuzedelen competentie